HİMMETDEDE Hz.leri Kimdir!

Himmetdede, Hz.leri’ Hacı Bayram’ı Veli hz.lerinin müridi (Talebesi)!

Fatih sultan mehmet, hz.lerinin hocası olan Akşemseddin, hz.leri, Muhammed b. hamza, yazıcıoğlu muhammed, yazıcı oğlu ahmed bican, şeyh selâhaddin germiyanoğlu şeyhi, molla zeyrek, eşrefoğlu rumi, baba nahhâsî-i, ankaravi, akbıyık meczûb sultan, emir sikkîni ömer dede, şeyh lütfullah, şeyh yusuf hakikı, ince bedreddin, kızılca bedreddin, şeyh ülvân şirazî, kemal halvetî, abdülkadir isfahânî, ahmed baba, şeyh müslihiddin halife… gibi büyük islam alimleri arasında yerini almış ve şeyh hamid’i veli hz.lerinin (Somuncu baba), can dostu olan gezgin, anadolu evliyasıdır!



Çilehane için, seçtiği bu yerde vefat eder, ve mübarek naşı buraya defnedilir, himmetdede, bu yüce zatın adını taşımaktadır…


Ebû Hamîd hazretleri, Şeyh Alâeddin’in yanında tasavvufî eğitime başlar, ondan feyz alır, tasavvuf zevkini elde etmeye çalışır, kendini yetiştirir.


Günlerden bir gün, Hace Alâeddin hazretleri, bütün dervişleri zikir bitmek bitmez. Gece gündüz , namaz vakitleri hariç üç gün sürer.

Bu ağır imtihan sonunda herkes dayanamayıp zikri terk eder.

Salonda, sadece bir tek kişi kalmıştır, Ebû Hamîd-i Velî. Bu mübarek zât, kendinden geçmiş, bir köşede vecd hâlinde zikirle meşguldür.

Hace Alâeddin, yanına varıp, omzuna dokunarak onu daldığı mânâ sarhoşluğundan uyandırır. Tebrik eder, hemen halvete sokar. Halvet’in sonunda ona! “

Acemden Anadolu’ya velayet emanetini taşıyacak kişiye burada rastlayamamıştık. Ancak bu emaneti diyâr-ı Rum’a (Anadolu’ya) siz taşıyacaksınız” der ve içten içe yanan bu aşk dolu insanı Anadolu’nun bağrına gönderir. Hacı Bayram’ı Eşrefoğlu’na, Himmet Dede’lere, Hamza Balî’lere, Şeyh İdrîs-i Muhtefîlere feyz vererek Anadolu’yu aydınlatacaktır.

Aslında İslamlaşma süreci hızla devam eden Anadolu’da bu tür kuvvetli silkinişe şiddetle ihtiyaç vardır.

Zira Osmanlılar, tarih sahnesinde, hızla yol almaktadır. Dini açıdan manevî mimarlara şiddetle ihtiyaç bulunmaktadır.

Bu büyük aşk eri zamanla bütün Anadolu’yu hatta Rumeli’yi bereketli bir yangına boğacaktır.



Ebû Hâmid aldığı icazet ile, Halvetliği yaymak üzere doğduğu yer olan Kayseri’ye gelir. Burada dergâhını kurar, müridlerine tasavvufî eğitim ve öğretimi yaptırmaya başlar. İşte Hacı Bayram ile Ebû Hamîd’in buluşması bu esnada vukû bulur. Bu tarih 1393’tür. Kayserili ünlü Halveti şeyhi Ebû Hâmid, henüz Bursa’ya hicret etmemiştir.

Hacı Bayram, Kayseri’de halvete girer. Zira Halvetîliğin sülûk çıkarmada en önemli unsuru kırk gün çileye kapanma yani halvettir.

Tasavvufî eğitime hızla devam eden Hacı Bayram hazretleri, 1395’li yıllarda Şeyhi ile beraber Osmanlı Devleti’nin başkenti olan Bursa’ya hicret eder.

Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.) Efendimizin “insanların içinde bulunup onların bela ve sıkıntısına tahammül eden mü’min, dağ başına çıkıp insanlardan uzak yaşıyan mü’minden daha hayırlıdır” tavsiyesini benimseyen Ebû Hamid hazretleri, içtimâî ve siyasi açıdan son derece hareketli bir merkez durumunda bulunan Bursa’ya gidişi, manevî bir işâret olup boşuna değildir.

(*) (Kaynak eser, (7/22 Sayfalar:) Türk diyanet vakfı yayınları/ 126 Kitabın adı Hacı bayram Veli, Yazarı Doç. Dr. Ethem CEBECİOĞLU, Ankara/1994)

Himmetdede Hz.leri, Ömrünün son demlerinde Çile hane’ olarak seçtiği burada Tasavvufi dergah kurar, bir çok insana din eğitimi verir. Burada hakkın rahmetine kavuşur. Ölüm, tarihi bilinmemekle beraber 15 asrın sonları veya 16 asrın başları olması kuvvetle muhtemeldir.